Pomoc psychologiczno - pedagogiczna

1) współpraca z nauczycielami, wychowawcami grup wychowawczych lub innymi specjalistami, rodzicami oraz
uczniami w:
a) rekomendowaniu dyrektorowi szkoły lub placówki do realizacji działań w zakresie zapewnienia aktywnego
i pełnego uczestnictwa uczniów w życiu szkoły i placówki oraz dostępności, o której mowa w ustawie
z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z 2020 r.
poz. 1062 oraz z 2022 r. poz. 975 i 1079),
b) prowadzeniu badań i działań diagnostycznych związanych z rozpoznawaniem indywidualnych potrzeb
rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych
stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub
trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia
i jego uczestnictwo w życiu szkoły i placówki,
c) rozwiązywaniu problemów dydaktycznych i wychowawczych uczniów,
d) określaniu niezbędnych do nauki warunków, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, w tym
wykorzystujących technologie informacyjno-komunikacyjne, odpowiednich ze względu na indywidualne
potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne ucznia;

6) przedstawianie radzie pedagogicznej propozycji w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli szkoły lub
placówki w zakresie zadań określonych w pkt 1–5.”

 

 

 

Na co dzień nie zawsze to zauważamy, ale ręka to niezwykle wyspecjalizowany narząd, który odpowiedzialny jest za ogromną ilość istotnych funkcji. Na czym polega jej doskonałość? Przede wszystkim na tym, że jest silnym narzędziem, którym możemy posłużyć się do popychania, podnoszenia czy siłowania, a jednocześnie – pozwala nam na wykonywanie niezwykle precyzyjnych i skomplikowanych czynności, takich jak pisanie. Tak wysoki poziom specjalizacji ręki sprawia, że to w głównej mierze jej sprawność decyduje o poziomie funkcjonowania człowieka. Tym, co czyni nasze ręce i dłonie tak wyjątkowymi, jest rozwój kory mózgowej oraz skomplikowany mechanizm nerwowy. Właśnie dzięki niemu, możemy zapoczątkować ruch, kontrolować jego trwanie, koordynować z inną aktywnością i płynnie zakończyć. Obszar kory mózgowej, odpowiedzialny za działanie całej kończyny górnej, a przede wszystkim – dłoni, kciuka i palców, jest zadziwiająco dużą powierzchnią w stosunku do pozostałych obszarów kory mózgowej. To pozwala nam uzmysłowić sobie, jak ogromne znaczenie funkcjonalne ma dla naszego życia dłoń i ręka.

Dla kogo terapia ręki?

Rodzicu, gdy Twoje dziecko…

• ma trudności z planowaniem ruchowym i uczeniem się nowych czynności manualnych, manipulacyjnych;
• niechętnie podejmuje czynności wymagających precyzyjnych ruchów dłoni czy palców (jak pisanie i rysowanie, malowanie, lepienie z plasteliny, układanie drobnych przedmiotów);
• ma problemy z nauką samoobsługi (ubieranie, wiązanie sznurowadeł, zapinanie guzików);
• ma wyraźnie obniżone lub podwyższone napięcie mięśniowe w obrębie kończyny górnej i obręczy barkowej;
• ma trudności z koordynacją obu rąk podczas zabaw manipulacyjnych;
• wykonuje czynności wymagające dużej precyzji zbyt wolno lub za szybko i bardzo niedbale;
• szybkość ruchów dziecka nie jest dostosowana do zadania;
• nie lubi dotykać nowych i różnorodnych faktur;
• dostarcza sobie dodatkowych wrażeń proprioceptywnych i domaga się zdecydowanego i mocnego ucisku dłoni, np. siada na własnych dłoniach, bardzo mocno zaciska ręce na przedmiotach, uderza rękami w przedmioty o ostrych i bardzo wyraźnych fakturach;
• ma duże trudności z dostosowaniem siły do określonego zadania ruchowego;
• ma niezgrabne, mało precyzyjne ruchy dłoni, związane z nieprawidłowym napięciem mięśniowym (nadmiernym bądź zbyt małym) – mocno zaciska kredkę/ ołówek bądź kredki wypadają z dłoni;
• ma trudności z koordynacją ruchów dłoni, palców i przedramienia;
• ma zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej i obustronnej integracji, co może przejawiać się brzydkim pismem i mało estetycznymi pracami plastycznymi,
• nie dostosowuje szybkości ruchów rąk do zadania.  

Co to jest terapia ręki?

Terapia ręki jest terapią skupiającą się na obręczy barkowej i kończynach górnych. Celem terapii jest rozwijanie motoryki małej, czyli zdolności manualnych dziecka, oraz poprawa ruchów precyzyjnych. Terapia w podejściu całościowym obejmuje ruchomość łopatek i stawów kończyn górnych oraz normalizację napięcia mięśniowego. W zależności od występujących zaburzeń praca opiera się na wzmacnianiu siły mięśniowej kończyn górnych (niezbędnej do podporu), stymulacji czucia powierzchniowego lub głębokiego (dostarczenie bodźców dotykowych), doskonaleniu zdolności chwytu, doskonaleniu kontroli wzrokowo-ruchowej oraz skoordynowaniu pracy oburącz.

Jakie ma cele terapia ręki?

Terapia ręki ma na celu:

• Poprawianie się koordynacji wzrokowo-ruchowej
• Stabilizowanie się napięci mięśniowych w obrębie kończyn górnych i obręczy barkowej
• Zwiększanie się precyzyjności ruchów i koordynacji między rękami
• Poprawianie się koncentracji i umiejętności skupianiu uwagi
• Zwiększaniu się sprawności manipulacyjnych dłoni
• Doskonaleniu się umiejętności  chwytu
• Zwiększaniu się zdolności grafomotorycznej i manipulacyjnej dziecka
• Zwiększaniu się samodzielności dziecka związane z samoobsługą
• Dostrzeżenie w miarę szybko pewnych symptomów i problemów u dziecka i dobranie właściwych metod terapeutycznych, to skuteczna droga do sukcesu.
• Wszystkie działania proponowane w trakcie terapii muszą być odpowiednio dobrane zarówno do poziomu manualnego dziecka, jak i do poziomu jego funkcjonowania poznawczego. Zajęcia są o tyle ciekawe i skuteczne, że w głównej mierze prowadzi się je w formie zabawowej.

Przykłady zestawów ćwiczeń, które pomagają w terapii.

• Ćwiczenia usprawniające motorykę dużą i małą
• Ćwiczenia wzmacniające obręcz barkową, poprawiające stabilizację i czucie głębokie (np. chód na czworakach, czołganie się, wymachy rąk, , odbijanie piłki, obroty rąk, „przybijanie piątki” w parze).
• Ćwiczenia koordynacji wzrokowo- ruchowej- potrzebnej do przepisywania z tablicy (chodzenie po równoważniach, odbijanie piłki od ściany i łapanie jej, chodzenie stopa za stopą - do przodu, do tyłu, sięganie wysoko po przedmioty)
• Ćwiczenia przedramion, nadgarstków i ruchów precyzyjnych, które przydatne są do trzymania narzędzia pisarskiego.

Przykłady ćwiczeń graficznych:

• Wypełnianie kolorem konturowych rysunków,
• Kopiowanie rysunków przez kalkę techniczną,
• Kreślenie różnorodnych form kolistych (np. korzystając z metody Dennisona).
• Rysowanie szlaczków i wzorów z elementów liter,

Przykłady ćwiczeń rozluźniających napięcie mięśniowe rąk:

• Wypełnianie kolorem całej powierzchni papieru;
• Malowanie form kolistych i falistych;
• Malowanie dużych konturów rysunków,
• Zabawy z pianką do golenia- dzieci na folii rozłożonej przed nimi rozmazują piankę do golenia rysują koła, falę, sprężynki całą dłonią- na przemian raz prawą, raz lewą ręka.

Przykłady ćwiczeń usprawniających czynności chwytno – manipulacyjne:

• Ćwiczenia uczące zaciskania rąk w pięści ,
• Zakręcanie słoików, otwieranie pojemników,
• Konstruowanie budowli z klocków,
• Przesypywanie ryżu, kaszy, wybranie z ziarenek kolorowych piłeczek, guzików, kamyczków z użyciem łyżki,
• nakręcanie bączków,

Przykłady ćwiczeń usprawniających końce palców:

• Nawlekanie koralików,
• Stukanie czubkami palców,
• Wydzieranki i naklejanki,
• Malowanie palcem, pęczkiem waty, piórkiem,
• Ścieranie za pomocą wacika, płatka higienicznego,
• Lepienie z plasteliny, modeliny,
• Przewlekanie sznureczków na tekturkach z dziurkami.

 

Co powinien umieć 6-latek kończący edukację

przedszkolną?

 

Zgodnie z podstawą programową wychowania przedszkolnego dziecko kończące edukację przedszkolną powinno osiągnąć następujące umiejętności w zakresie czterech podstawowych sfer rozwoju:

 

W fizycznym obszarze rozwoju dziecko powinno m.in.:

- zgłaszać potrzeby fizjologiczne i samodzielnie wykonywać podstawowe czynności higieniczne;

- wykonywać czynności samoobsługowe takie jak samodzielne ubieranie się i rozbieranie, samodzielne spożywanie posiłków;

- uczestniczyć w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych, naśladowczych;

- inicjować zabawy dowolne np. zabawy konstrukcyjne;

-wykazywać sprawność ciała i koordynację ruchową w stopniu pozwalającym na rozpoczęcie systematycznej nauki czynności złożonych, takich jak czytanie i pisanie.

 

W emocjonalnym obszarze rozwoju dziecko powinno m.in.:

- rozpoznawać i nazywać podstawowe emocje oraz próbować radzić sobie z ich przeżywaniem, panować nad nimi;

- zauważać, że nie wszystkie przeżywane emocje i uczucia mogą być podstawą do podejmowania natychmiastowego działania, panować nad nieprzyjemną emocją, np. podczas czekania na własną kolej;

- szanować emocje swoje i innych osób;

- szukać wsparcia w sytuacjach trudnych dla niego emocjonalnie;

- przeżywać emocje w sposób umożliwiający mu adaptację w nowym otoczeniu;

- rozstawać się z rodzicami bez lęku.

 

W społecznym obszarze rozwoju dziecko powinno m.in.:

- posługiwać się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem;

- odczuwać i wyjaśniać swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej itp.;

- używać zwrotów grzecznościowych;

- tworzyć, znać i respektować zasady grupowe, zasady współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku;

- obdarzać uwagą inne dzieci i osoby dorosłe;

- komunikować się z dziećmi i osobami dorosłymi.

 

W poznawczym obszarze rozwoju dziecko powinno m.in.:

- posługiwać się językiem polskim w mowie zrozumiałej dla dzieci i osób dorosłych, mówić płynnie;

- rozpoznawać litery, którymi jest zainteresowane na skutek zabawy i spontanicznych odkryć;

- odczytywać krótkie wyrazy utworzone z poznanych liter w formie napisów drukowanych dotyczące treści znajdujących zastosowanie w codziennej aktywności;

- dpowiadać na pytania, opowiadać o zdarzeniach z przedszkola, objaśniać kolejność zdarzeń w prostych historyjkach obrazkowych, układać historyjki obrazkowe, recytować wierszyki, układać i rozwiązywać zagadki;

- eksperymentować rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, rozwijając swoją wyobraźnię muzyczną; słuchać, odtwarzać i tworzyć muzykę, śpiewać piosenki z dziecięcego repertuaru, poruszać się przy muzyce i do muzyki, dostrzegać zmiany charakteru muzyki;

- wykonywać własne eksperymenty graficzne farbą, kredką, ołówkiem, mazakiem itp., tworzyć proste i złożone znaki, nadając im znaczenie, odkrywać w nich fragmenty wybranych liter, cyfr, kreślić wybrane litery i cyfry na gładkiej kartce papieru;

- wymieniać nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznawać symbole narodowe (godło, flaga, hymn), nazywać wybrane symbole związane z regionami Polski;

- klasyfikować przedmioty według: wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia, układać przedmioty w grupy, szeregi, rytmy, odtwarzać układy przedmiotów i tworzyć własne, nadając im znaczenie, rozróżniać podstawowe figury geometryczne;

- dokonywać pomiaru długości przedmiotów, wykorzystując np. dłoń, stopę, but;

- przeliczać elementy zbiorów w czasie zabawy, prac porządkowych, ćwiczeń i wykonywania innych czynności, posługiwać się liczebnikami głównymi i porządkowymi, rozpoznawać cyfry oznaczające liczby od 0 do 10, eksperymentować z tworzeniem kolejnych liczb, wykonywać dodawanie i odejmowanie w sytuacji użytkowej, liczyć obiekty, odróżniać liczenie błędne od poprawnego;

- posługiwać się w zabawie i w trakcie wykonywania innych czynności pojęciami dotyczącymi następstwa czasu np. wczoraj, dzisiaj, jutro, rano, wieczorem, w tym nazwami pór roku, nazwami dni tygodnia i miesięcy;

- posługiwać się pojęciami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych;

- podejmować samodzielną aktywność poznawczą np. oglądanie książek;

- wskazuje zawody wykonywane przez rodziców i osoby z najbliższego otoczenia;

- rozumieć bardzo proste polecenia w języku obcym nowożytnym i reagować na nie.